تاریخچه هواکش

اولین اشاره به فن سانتریفیوژ در سال ۱۵۵۶ میلادی توسط گرگ پاور (لاتین: جورجیوس آگریکولا) در کتاب خود “د ر متالیکا” بود، جایی که وی نشان می دهد که چگونه از فن سانتریفیوژ برای تهویه معادن استفاده می شود.

پس از آن، طرفداران فن سانتریفیوژ به تدریج از بین رفتند .

تا دهه های اول قرن نوزدهم ، علاقه ای به فن گریز از مرکز وجود نداشت.

در سال ۱۸۱۵، مارکی د چانبن از استفاده از فن گریز از مرکز حمایت کرد و در همین سال اختراع فن سانتریفیوژ در بریتانیا را اخراج شد .

 در سال ۱۸۲۷، ادوین استیونز از بوردنتونا، نیوجرسی، یک فن سانتریفیوژ برای خنک کردن هوا را در دیگهای بخار کشتی شمال امریکا نصب کرد.

به همین ترتیب، در سال ۱۸۳۲ مهندس سوئدی-آمریکایی جان اریکینتر از دمنده سانتریفوژ به عنوان دمنده در کشتی کورسیر استفاده کرد.

فن گریز از مرکز توسط الکساندر Sablukov، مهندس نظامی روسیه، در سال ۱۸۳۲ اختراع شد و در صنعت نور سبک روسیه (مانند تولید قند) و در خارج از کشور استفاده شد.

یکی از مهمترین تحولات صنعت معدنی، Guibal بود که در سال ۱۸۶۲ توسط مهندس فرانسوی Théophile Guibal در بلژیک ثبت شد. فن Guibal دارای یک پیچ مارپیچی در اطراف تیغه فن، و همچنین یک شاتر انعطاف پذیر برای کنترل سرعت فرار بود، که آن را به مراتب بهتر از طرح های باز فانوس قبلی بود و منجر به امکان استخراج در عمق زیادی شد. چنین فن هایی به طور گسترده برای تهویه معدنی در سراسر بریتانیا مورد استفاده قرار گرفت.

پس از آن سال شرکت های اروپایی و آمریکایی مبادرت به طراحی و ساخت انواع فن های سانتریفیوژ کردند که تا به امروز تغییر خیلی زیادی حاصل نشده انگار طرح های اولیه و بعد ثانویه بهترین انتخاب بوده و همان طرح ها همچنان ادامه دارند .

ولی ورود هواکش محوری یا همان هواکش معمولی به ایران از سال ۱۳۳۰ شمسی  (۱۹۵۱ میلادی ) تخمین زده شده و تا سال ۱۳۵۱ شمسی (۱۹۷۲ میلادی )  خانم یاشار که فرزندانش پس از تحصیلات عالیه از آمریکا مراجعت نموده بود (ادموند و امانوئل ثابت) اقدام به ثبت شرکت ایران ونتیلاتور نموده و فعالیت خود را در اخذ نمایندگی و پخش هواکش در سطح کشور از سال ۱۳۵۳ آغاز کردند .